Op 2 oktober 2017 kondigde de Britse luchtvaartmaatschappij Monarch Airlines aan dat het om uitstel van betaling had aangevraagd en annuleerde al zijn vluchten. Hierdoor strandden meer dan 110.000 reizigers in het buitenland en verliezen zo’n 2.000 mensen hun baan.
Externe, onbeheersbare factoren?
Een paar uur na deze aankondiging werden de volgende redenen voor de ondergang van de vijf na grootste Britse luchtvaartmaatschappij gegeven:
- De toenemende brandstofkosten ten gevolge van de vallende Britse pond ten opzichte van de Amerikaanse dollar sinds het Brexit referendum
- De toenemende concurrentie van andere low-cost luchtvaartmaatschappijen waardoor er overcapaciteit in de markt en een moordende prijzenslag is ontstaan
- De afnemende vraag naar vluchten naar belangrijke markten voor Monarch zoals Egypte, Turkije en Tunesië als gevolg van terreuraanslagen
Met andere woorden, de ondergang van Monarch, na 50 jaar passagiers naar vakantiebestemmingen over heel Europa te hebben gevlogen, wordt verweten aan externe, onbeheersbare factoren. Als gevolg hiervan liepen de kosten op en de inkomsten zover terug dat de verliezen onhoudbaar werden.
Uit onderzoek naar de redenen waarom bedrijven uit de markt verdwenen, blijkt dat in 85 procent van de gevallen het om interne, controleerbare factoren ging. Bijvoorbeeld, een gebrek aan innovatie, verlies aan strategische focus, te veel vertrouwen op een dominante marktpositie, of passiviteit van bestuurders.
Wat al deze interne, beheersbare factoren gemeen hebben, is dat ze het gevolg zijn van de heersende mentaliteit binnen een bedrijf. Oftewel het mentale model dat gebruikt wordt om naar de wereld te kijken en gebeurtenissen die daarin plaatsvinden uit te leggen.
Het probleem binnen veel bedrijven is dat de aannamen die deze wereldbeschouwingen onderbouwen na verloop van tijd niet meer ter discussie staan en als waar worden beschouwd. Als gevolg daarvan keert de blik vaak naar binnen en worden belangrijke veranderingen in de markt niet meer waargenomen of miskend.
Wanneer deze zich op een gegeven moment toch laten voelen, is er menigmaal de neiging om het achterhaalde mentale model met meer overtuiging toe te passen in de hoop dat de wereld zich hieraan aanpast. Dat gebeurt nooit.
Succesvol blijven in een snel veranderende, complexe en onzekere markt vraagt om een vooruitkijkende blik, nieuwsgierigheid, en een bereidheid om fouten te maken en hiervan te leren.
Dit laatste kan in de praktijk worden gedaan, maar een snellere en effectievere manier om een dialoog los te maken over bestaande beschouwingen en de betekenis van nieuwe ontwikkelingen is door strategie games, zoals business simulations, premortems en wargames, te spelen.
Het doel hierbij is om inzichten te verkrijgen die in strijd zijn met heersende overtuigingen, zodat er nieuwe oplossingen ontwikkeld en geïmplementeerd kunnen worden voordat concurrenten, klanten of anderen hiertoe de kans krijgen en de werkelijkheid voor je veranderen. Als dit laatste gebeurt, loop je kans achter te raken en wordt het maken van een inhaalslag steeds moeilijker.
Welk spel ga jij spelen?
